De misschien wel merkwaardigste Klassieker ooit begint op zondag 18 september 1983 met een redding van Edo Ophof bij een schotpoging van de doorgebroken Johan Cruijff. De grootste Ajacied aller tijden speelt in het volkomen geel (shirt, broek en kousen) van de erfvijand.
Johan Cruijff probeert zijn bewaker Edo Ophof in de luren te leggen. [Rob Bogaerts, Nationaal Archief/Anefo, 932-7032]
Na twee landstitels met Ajax sinds zijn comeback op de Hollandse velden heeft Cruijff het aan de stok gekregen met voorzitter Ton Harmsen en diens kompanen. Johan is naar de zin van het bestuur te veeleisend, machtswellustig en financieel inhalig. Voor Jopie reden om met een slaande deur uit de Meer te vertrekken en in te gaan op het aanbod van Feyenoord-voorzitter Gerard Kerkum om in de Kuip te komen voetballen.
Cruijff is dus op wraakexpeditie wanneer Feyenoord in zijn gele uittenue als ongeslagen koploper op bezoek komt in het Olympisch Stadion. Nadat zijn ram op het Ajax-doel is geblokt door Ophof, gaat Cruijff aan de andere kant van het veld in de fout. Na een afslagen hoekschop wil de meeverdedigende nummer 10 van Feyenoord het eigen strafschopgebied uit dribbelen. Weer zet Ophof hem de voet dwars en vervolgens kan Jesper Olsen zich vrij spelen en doeltreffend uithalen: 1-0 in de vijfde minuut.
Aad de Mos (met filtersigaret) wijst Ajax, dat door Jesper Olsen de leiding heeft genomen, de weg terug naar eigen helft. Vanaf links Peter Boeve, Felix Gasselich, Jesper Olsen, Edo Ophof en de op zijn knuffelbeurt wachtende Marco van Basten. [Nationaal Archief/Anefo, 932-7030]
Dan gaat het los. Marco Van Basten legt de bal na een hoekschop van Gerald Vanenburg knap dood met zijn rechter en schiet raak: 2-0. Back Peter Boeve stuurt op links Jesper Olsen diep: 3-0, na iets meer dan een kwart wedstrijd.
Dan: Ruud Gullit legt de bal terug op Peter Houtman die verschrikkelijk hard raak knalt: 3-1. Op zijn beurt bedient Houtman de opkomende stopper Henk Duut met een tikje terug: 3-2 in de 33ste minuut.
Feyenoord blijft aandringen en drijft het jeugdige Ajax steeds verder in het nauw. Dat is het wedstrijdbeeld van de slotfase van de eerste en het begin van de tweede helft. Trainer Aad de Mos heeft het niet meer en steekt van de zenuwen een brandende filtersigaret verkeerd om in zijn mond. In het zeiknatte stadion is het wachten op de gelijkmaker.
Maar die komt niet. In de 61ste minuut verschaft een uitbraak de thuisploeg wat lucht. Ajax krijgt een corner en de bal valt ergens bovenop het hoofd van invaller Keje Molenaar. Die kopt in het wilde weg waarna de bal in de verre hoek ploft: 4-2 tegen alle logica en de krachtsverhouding in.
De getergde Cruijff neemt Feyenoord nog fanatieker mee ten aanval. Veel te gretig. De technisch vaardige en tactisch slimme Ajax-jongens Ronald Koeman, Gerald Vanenburg en Jan Mølby kraken de Rotterdamse afweer met afgemeten dieptepasses en listige steekballen. Feyenoord wordt volkomen kapot gecounterd door het dartele Ajax.
Michel van de Korput licht de doorgebroken Jesper Olsen beentje: strafschop, Koeman, boem 5-2. Olsen vindt Van Basten in een kostelijke counter: 6-2. Individueel hoogstandje Olsen: 7-2. Idem Van Basten: 8-2.
De Ajax-aanhang wrijft zich de ogen uit, de meegereisde Feyenoord-supporters druipen amok makend af. In de kleedkamer van het hevig aangeslagen Feyenoord zegt Johan Cruijff: ‘Het geeft niet, we hebben slechts twee punten verloren.’
Teambegeleider Willem van Hanegem gaat nog verder. In de catacomben van het Olympisch Stadion zegt de nog maar net als speler gestopte Kromme tegen de pers: ‘Schrijf maar op, Feyenoord wordt kampioen.’
En verdomd, de 8-2 van die rare zondag 18 september 1983 zal Cruijffs enige nederlaag blijken in 69 eredivisiewedstrijden sinds zijn rentree bij Ajax, eind 1981 met die wondergoal tegen Haarlem. Ook in het derde seizoen van zijn tweede spelerscarrière in de Eredivisie wordt Johan gewoon kampioen, uit wraak.
Marco van Basten begroet de 2-0. Links Edo Ophof en Felix Gasselich, in het midden de balende André Hoekstra en de verslagen Joop Hiele. [Nationaal Archief/Anedo, 932-7028]
Kick uitgevers heeft in de afgelopen jaren meerdere boeken uitgegeven over zowel Ajax als Feyenoord. Wil je meer lezen over alle kampioenschappen van Ajax tot dusver? Kijk dan eens naar Rood & Wit wordt kampioen.
