Het magische optreden van Ajax in het zwakke lampenschijnsel van wat het Stadion van het Licht wordt genoemd, is het gelijk van Johan Cruijff. Na de 3-1 thuisnederlaag tegen Benfica in de kwartfinale van de Europa Cup had Jopie in zijn wedstrijdcolumn voor de regionale dagbladen van de GPD vol bravoure opgemerkt dat Ajax nog niet verslagen was. ‘Ik ben niet bang voor Lissabon. Ik acht ons daar zeker niet kansloos’, beweerde Cruijff. Tegen beter weten in? Geenszins, zo blijkt in de legendarische return op 19 februari 1969 waarin de dartele midvoor van Ajax de Koning Voetbal van Europa, Eusébio, naar de kroon steekt.
Het wordt opnieuw 1-3 en daarmee komt Benfica goed weg. Verlengingen zijn dan nog niet aan de orde. Er komt een derde wedstrijd, op het neutrale terrein van Stade de Colombes in Parijs waar liefst 40.000 Nederlanders op 5 maart 1969 een ongekend volksfeest zullen vieren.
Eusébio ‘zegent’ Johan Cruijff tot zijn opvolger: de beste van Europa. [Eric Koch, Nationaal Archief/Anefo, 922-1211]
George Best
Groot verschil met de 1-3 van een week eerder is uiteraard het veld, dat in Amsterdam wit was, hard en glad, wat de bal tot een grillig speeltuig maakte. Op het malse gras In Lissabon rolt de bal zoals het hoort en is Ajax in veel betere doen. Cruijff: ‘Als je tegenover een ploeg staat van de klasse van Benfica heb je tempo nodig. Wij hadden dat tempo vanavond.’
Vooral Cruijff zelf ontwikkelt zoveel snelheid dat de Benfica-verdedigers hem aan alle kanten voorbij zien flitsen. Hij is niet te houden en wervelt door het Estadio Da Luz waar de thuisploeg steeds wanhopiger naar hem schopt en grijpt.
Eén keer eerder verloor Benfica een Europese thuiswedstrijd, in 1966 met 5-1 van Manchester United, toen George Best de wedstrijd van zijn leven speelde. Dat Ajax met ‘slechts’ 3-1 wint, komt door de Italiaanse scheidsrechter Antonio Sbardella die een Amsterdamse treffer ten onrechte afkeurt, Ajax een strafschop onthoudt en veel te lankmoedig is voor de zich aan Cruijffie vergrijpende Portugezen. Maar dat neemt niet weg dat Eusébio na afloop bewonderend het hoofd van de Ajax-uitblinker beetpakt. Alsof hij Cruijff tot zijn opvolger als Europa’s beste kroont.
Ook aanvoerder Mário Coluna toont zich zwaar onder de indruk van Ajax en in het bijzonder van Johan Cruijff over wie hij zegt: ‘Die doet niet onder voor George Best.’
Rinus Michels heeft positie gekozen op een verhoging en raadpleegt zijn horloge. De derde wedstrijd in Parijs is nog een kwestie van luttele minuten. [Eric Koch, Nationaal Archief/Anefo, 922-1213]
Meer lezen? Kick uitgevers komt in mei met de nieuwe Ajax-titel Trilogie, over de Europa Cup-triomfen van 1971, 1972 en 1973 en hun voorgeschiedenis.
